زمینه: هشت سال جنگ بدون تردید موقعیت های ویژه فراوانی را جهت تحقیق و مطالعه ایجاد کرده است و ثبت آثار علمی آن به دست محققین کشور است. خانواده رکن مهمی در جامعه به شمار می آید و دست یابی به جامعه سالم در گرو داشتن رابطه های مطلوب اعضای خانواده با یکدیگر است.هدف: با توجه به مسایل مربوط به جنگ و تاثیر فشارهای ناشی از آن بر روی الگوهای ارتباطی خانواده به ویژه همسران، هدف از این پژوهش مقایسه الگوهای ارتباطی همسران جانباز با همسران افراد عادی است.مواد و روش ها: روش پژوهش از نوع علی – مقایسه ای (پس رویدادی) است. نمونه پژوهش 300 نفر (150 همسر جانباز و 150 همسر افراد عادی) بوده و به شیوه نمونه گیری، تصادفی منظم انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه الگوهای ارتباطی (CPQ) و مشخصات دموگرافیک استفاده گردید.یافته ها: داده ها با استفاده از آزمون های مانوا و T گروه مستقل تجزیه و تحلیل شد. تحلیل داده ها نشان داد که بین الگوهای ارتباطی (سازنده متقابل، اجتنابی متقابل و توقع / کناره گیری) همسران جانباز و همسران افراد عادی تفاوت معنادار وجود دارد (p<0.0001).نتیجه گیری: از آن جایی که همسران جانباز با فشار مشکلات مختلف زندگی رو به رو می باشند، وضعیت ارتباطی آنان نیز می تواند تحت تاثیر قرار گیرد. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که همسران جانباز در مقایسه با همسران افراد عادی از الگوی ارتباط سازنده متقابل کمتر استفاده می کنند و از الگوهای ارتباطی اجتنابی متقابل و توقع / کناره گیری بیشتر از همسران افراد عادی استفاده می کنند.

زمینه: جنگ های بزرگ با قربانی های فراوان آن، نه تنها زندگی انسان ها را به سوی قرارگاه آرامش و امنیت روانی سوق نداد، بلکه بیمارستان های روانی را با مراجعین فراوان رو به رو کرد و هر روز بر شمار بیماری های روانی و ناهنجاری ها افزود.هدف: با توجه به شرایط ویژه همسران جانبازان، هدف از این پژوهش مقایسه وضعیت سلامت روانی همسران جانبازان با همسران افراد عادی است.مواد و روش ها: روش پژوهش از نوع مقطعی – مقایسه ای است. نمونه پژوهش 300 نفر (150 همسر جانباز و 150 همسر افراد عادی) بوده و به شیوه نمونه گیری، تصادفی منظم انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سلامت روانی (SCL90-R) و مشخصات دموگرافیک استفاده گردید.یافته ها: داده ها با استفاده از آزمون تحلیل چند متغیره (مانوا) تجزیه و تحلیل شد. تحلیل داده ها نشان داد که بین وضعیت سلامت روانی همسران جانبازان و همسران افراد عادی تفاوت معنادار وجود دارد.بحث: جنگ به عنوان یک عامل فشار روانی شدید پیامدهای گسترده روانی، اجتماعی، فرهنگی و فردی دارد و در طی نسل های متمادی بر اعضای یک جامعه تاثیر می گذارد. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که همسران جانبازان در مقایسه با همسران افراد عادی از ترس مرضی، افسردگی، پارانوئید، روان پریشی، شکایات جسمانی، حساسیت فردی، وسواس، اضطراب و پرخاشگری بیشتری برخوردار بودند.

طرح مساله: هدف از انجام این پژوهش بررسی و مقایسه خشونت تجربه شده همسران افراد معتاد در مقایسه با همسران افراد غیر معتاد است.روش: تعداد 107 نفر از همسران افراد معتاد به صورت تصادفی و 107 نفر همسران افراد غیرمعتاد پس از همتاسازی با گروه نمونه انتخاب و توسط پرسشنامه میزان خشونت تجربه شده، ارزیابی شدند. میزان حمایت اجتماعی زنان نیز توسط پرسشنامه پروسیدانو محاسبه گردید.یافته ها: نتایج آزمون t مبین تفاوت معنی دار بین میانگین نمرات خشونت تجربه در دو گروه بود (P<0.01). نتایج تحلیل واریانس نیز نشان داد که در دو گروه رابطه معنی داری بین میزان تحصیلات و وضعیت شغلی افراد با خشونت تجربه شده همسرانشان وجود دارد (P<0.05). در گروه افراد غیر معتاد ارتباط معنی داری بین میزان تحصیلات زنان با میزان خشونت تجربه شده آن ها وجود دارد. در گروه افراد غیر معتاد همبستگی منفی معنی داری بین میزان حمایت اجتماعی با خشونت تجربه شده وجود دارد، در حالی که چنین رابطه ای در گروه افراد معتاد مشاهده نشد (P<0.05).نتایج: همسران افراد معتاد در مقایسه با همسران افراد غیرمعتاد خشونت بالاتری را تجربه می کنند. در بین همسران افراد معتاد خشونت تجربه شده با حمایت اجتماعی رابطه معکوس دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت روانی همسران شاغل جانبازان قطع نخاع در مقایسه با همسران شاغل افراد عادی صورت گرفته است. منظور از وضعیت روانی اضطراب، افسردگی، رفتارهای پرخاشگرانه، ترسهای مرضی، حساسیت در روابط متقابل، افکار پارانوئیدی، روان پریشی، شکایات جسمانی و تمایلات وسواسی می باشد. سؤالی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته این است که آیا بین همسران جانبازان قطع نخاع با زنان شاغل جامعه عادی از نظر هر یک از مولفه های فوق تفاوت معنادار وجود دارد؟ جامعه آماری این پژوهش را همسران شاغل جانبازان قطع نخاع و همسران شاغل افراد عادی ساکن در شهر تهران در بر می گیرد. که تعداد 45 نفر آزمودنی از بین همسران شاغل جانبازان قطع نخاعی و به شیوه همتا کردن آزمودنی ها، 45 نفر دیگر نیز از جامعه همسران شاغل افراد عادی به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار اندازه گیری در این تحقیق فهرست SCL-90-R به علاوه یک فرم شامل اطلاعات فردی آزمودنی ها بود. اطلاعات بدست آمده با شیوه آماری آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده بیانگر تفاوت معنادار بین دو گروه آزمودنی بود.

مقدمه: سکته قلبی رویداد تهدید کننده زندگی است و در اغلب موارد کیفیت زندگی بیمار و خانواده بویژه افراد نزدیک و صمیمی مانند همسر را کاهش می دهد. این مطالعه با هدف مقایسه کیفیت رابطه زناشویی همسران بیماران مبتلا به سکته قلبی و همسران افراد سالم انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی - مقایسه ای بر روی 162 نفر از همسران بیماران مبتلا به سکته قلبی مراجعه کننده به بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان و 162 نفر از همسران افراد سالم، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انجام شده است. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه «مولفه های کیفیت رابطه زناشویی درک شده» (PRQC) “Perceived Relationship Quality Components” با اعتبار و پایایی تائید شده در ایران جمع آوری شد. داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS  نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن نمونه ها 47.89±5.95 سال و میانگین طول مدت زندگی مشترک آنها 25.32±7.49 سال بود. همچنین نتایج نشان داد میانگین و انحراف معیار نمره کیفیت رابطه زناشویی در ابعاد رضایتمندی، شور و هیجان جنسی، عشق و نمره کلی کیفیت رابطه در گروه همسران بیماران به ترتیب کمتر از همسران گروه افراد سالم جامعه بود. آزمون من ویتنی یو نشان داد که این تفاوت ها از نظر آماری معنادار است (P<0.001).نتیجه گیری: بیماری سکته قلبی بر کیفیت رابطه زناشویی و بخصوص بر ابعاد رضایتمندی از رابطه زناشویی، شور و هیجان جنسی و عشق بین زوجین تاثیر منفی دارد. بنابراین، گنجاندن برنامه های آموزشی خانوادگی و مشاوره زوجین در برنامه های توانبخشی بیماری های قلبی به منظور بهبود کیفیت رابطه زناشویی و بدنبال آن ارتقاء کیفیت زندگی بیماران و خانواده آنها ضرورت دارد.

اهمیت و تاثیر کیفیت رابطه بین همسران در سلامت روحی- روانی افراد و جامعه، موضوعی بوده که همواره بر آن تاکید شده است. با توجه به این که تعامل و ارتباط همسران در چهارچوب خانواده انجام می شود و امروزه خانواده در معرض خطر تشنج و فروپاشی بسیار قرار دارد، پژوهش درباره ویژگی های روابطی که جدا از تشنج و اختلاف است، از ضروریات است. این پژوهش در راستای چنین ضرورتی انجام شده است. هدف از این مقاله کشف خصوصیات روابط صمیمانه زوجین است. برای رسیدن به این هدف، از روش تحقیق کیفی استفاده شده است؛ اطلاعات به دست آمده با روش مصاحبه (50 مورد) گردآوری شد. همسران مورد مطالعه با استفاده از نمونه گیری مفهومی انتخاب شدند و در نهایت، اطلاعات به دست آمده به روش کیفی، به صورت مقولات و مفاهیم طبقه بندی شد. یافته ها نشان داد: عشق و علاقه، قدرت در خدمت رابطه و نه فرد، احترام، توجه متقابل، مشارکت، تشریک مساعی، مصاحبت، و هم فکری ازجمله ویژگی های زوجینی است که می توان آن ها را صمیمی نامید. از پیامدهای جانبی این ویژگی ها نیز احساس تعهد، اعتماد همسران نسبت به یک دیگر و درنتیجه، رضایت از رابطه است. زوجینی که در سنین میان سالی قرار دارند نیز با این که در رابطه آن ها عشق هیجانی کاهش یافته، خردمندی و شکیبایی شان افزایش یافته است و عشق و علاقه بینشان از بین نرفته است.